Istotną częścią treningu sportowców jest poddawanie się okresowym badaniom. Do szczególnie istotnych należy analiza krwi. Wyniki stanowią cenne źródło informacji, które mogą później zostać wykorzystane w celu poprawy planu treningowego.
Podstawowym badaniem jest morfologia, która obejmuje ocenę jakościową i ilościową składników krwi. Jednymi z nich są czerwone krwinki oraz hemoglobina. Biorą one udział w dostarczaniu tlenu do tkanek organizmu. W przypadku osób uprawiających sport, ich ilość jest zwiększona. Niedobór tych składników wiąże się ze zmniejszoną ilością żelaza i minerałów, co może prowadzić do anemii.
Sportowcy często mają do czynienia z tak zwaną pseudoanemią, która jest konsekwencją utraty dużych ilości płynów podczas wysiłku. Sytuację tę można zauważyć na podstawie hematokrytu, który jest wskaźnikiem przedstawiającym stosunek czerwonych krwinek do objętości krwi. W przypadku sportowców ten parametr jest zaniżony, jednak jego wartość powraca do normy podczas treningu, gdy rozrzedzenie krwi spada. Pseudoanemię od anemii można odróżnić na podstawie ilości czerwonych krwinek. W pierwszym przypadku poziom cennych składników jest neutralny, natomiast w drugim występuje znaczny niedobór. Trudno pseudoanemię nazwać chorobą, jest ona raczej przystosowawczą zmianą parametrów krwi.
Kolejnym ważnym składnikiem poddanym badaniu są leukocyty. Ich funkcja jest bardzo ważna dla zdrowia organizmu. Białe krwinki odpowiedzialne są bowiem za prawidłową odporność stanowiącą ochronę przed niebezpiecznym działaniem bakterii i wirusów. Zwiększony poziom cząstek ma miejsce w przypadku infekcji, silnego stresu, a także w przypadku intensywnego wysiłku fizycznego.
Istotnym zagadnieniem w przypadku sportowców jest gospodarka żelaza, które jest pierwiastkiem słabo przyswajalnym. Osoby aktywne wykazują na niego szczególne zapotrzebowanie, ponieważ główne zadanie żelaza w organizmie wiąże się z tworzeniem hemoglobiny oraz mioglobiny, odpowiedzialnych za transport tlenu do mięśni. Oprócz tego żelazo bierze udział w procesach metabolicznych. Wśród parametrów, które warto sprawdzić w związku z gospodarką żelaza w organizmie, jest poziom ferrytyny, białka odpowiedzialnego za magazynowanie tego cennego pierwiastka.
Ważnym parametrem z punktu widzenia sportowca jest poziom kinazy kreatynowej. Wzrost tego enzymu we krwi świadczy o uszkodzeniu mięśni oraz jest uzależniony od intensywności treningu. Jeśli wysoki poziom kinazy utrzymuje się w ciągu doby, świadczy to o przeciążeniu mięśni. Uszkodzenie tkanki mięśniowej powoduje wydzielenie się do krwi mioglobiny, która usuwana jest przez nerki. Jest to o tyle niebezpieczne, że może doprowadzić do przeciążenia narządów, a nawet uszkodzenia. Wykonanie odpowiednich badań oraz podjęcie interwencji może zapobiec temu zdarzeniu.
Badania krwi powinny zostać przeprowadzane przynajmniej 3-4 razy w ciągu roku na różnych etapach przygotowania do sezonu. Warto zadbać o powtarzalność warunków, w których się odbywają, dlatego najlepiej zgłosić się na nie w czasie przeznaczonym na regenerację i odpoczynek organizmu. Dzięki temu możliwe jest porównywanie kolejnych wyników ze sobą. Ponadto regularne badania krwi pomogą Wam w prawidłowym rozplanowaniu treningów oraz pozwolą uniknąć przeciążeń organizmu.