Trening mentalny odgrywa znaczącą rolę w życiu każdego sportowca i powinien stanowić uzupełnienie dla treningu klasycznego. Coraz bardziej popularną dziedziną staje się więc psychologia sportu, która skupia się na metodach walki ze stresem, zwiększaniem efektywności pracy oraz odporności sportowca w sytuacji ciągłej presji. Uświadamia także, jak ważną rolę odgrywa koncentracja, wyznaczanie sobie celów, odpowiednia motywacja i odnalezienie flow.
Człowiek niezależnie od płci, wieku czy zdobytych osiągnięć powinien stale dążyć do zwiększenia swojej efektywności. Zmagania z przeciwnikiem i przede wszystkim z samym sobą, stanowią doskonałe ćwiczenie zarówno dla kondycji fizycznej, jak i psychicznej.
W zależności od istoty sportu, trening umysłowy skupia się na konkretnych aspektach. Dla przykładu w sportach, takich jak siatkówka czy piłka nożna, dużą rolę odgrywa precyzja i ćwiczenie koncentracji. Z pewnością każdy zwrócił kiedyś uwagę na mimikę sportowców w trakcie ważnego meczu. Na ich twarzach bardzo trudno dostrzec coś innego niż ogromne skupienie, kierują bowiem swoją uwagę tylko na to, co dzieje się tu i teraz.
Odpowiednia koncentracja w sporcie to przede wszystkim umiejętność skupienia się na konkretnych bodźcach i pominięciu tych, które mogłyby doprowadzić do rozproszenia. Trening mentalny pozwala wyciszyć gonitwę myśli w kluczowym momencie, wyzbyć się lęku, dając poczucie spokoju i jakże ważnego opanowania i samokontroli. W przypadku dyscyplin, takich jak bieg, kolarstwo czy chód sportowy, nieco większe znaczenie niż koncentracja ma wytrzymałość, umiejętne wyznaczanie i realizowanie długotrwałych celów.
Pomaga w tym odpowiednia motywacja. Można wyróżnić jej dwa rodzaje: zewnętrzną i wewnętrzną. Pierwsza z nich dotyczy przede wszystkim chęci udowodnienia czegoś innym, zdobycia zainteresowania medialnego, nagród, medali, pochwał. Motywacja wewnętrzna przeciwnie – jej celem jest przede wszystkim udowodnienie czegoś samemu sobie, zdaniu sobie sprawy z własnej wartości, kierowanie się chęcią rozwoju oraz pasją, poszukiwanie flow. Eksperci twierdzą, że znacznie większe znaczenie ma właśnie dominacja motywacji wewnętrznej, zewnętrzna zaś powinna jedynie z niej wynikać.
Czym jest wspomniane flow? Najprościej mówiąc, to najwyższy stopień motywacji wewnętrznej. Jest to stan doświadczalny przez ludzi, którzy kochają to, co robią. Są w pełni zaangażowanymi pasjonatami, koncentrującymi się na czerpaniu przyjemności z aktywności, a nie na korzyściach materialnych z niej wynikających. Flow, inaczej przepływ, kieruje się zasadą teraźniejszości. Pozwala wyzbyć się całkowicie strachu i lęku. Doskonale obrazuje to przykład alpinistów, którzy niemal za każdym razem, gdy wychodzą w góry, podejmują największe możliwe ryzyko, jednak miłość do wspinaczki i chęć poczucia adrenaliny przezwycięża wszystko.
Psychologia sportu w dużej mierze skupia się na zwiększaniu pewności siebie, która jest wyjątkowo ważnym czynnikiem warunkującym osiągnięcie sukcesu zarówno w sporcie, jak i w życiu. Warto przyswoić sobie techniki, umożliwiające całkowite wyzbycie się wszelkich negatywnych emocji, a także pozwalające w pełni cieszyć się wszystkimi korzyściami płynącymi z uprawiania aktywności fizycznej.